વેવિશાળ એક સમસ્યા

સર્વે સમાજ માટે લાલબતિરૂપ પ્રશ્ન.

તમારે લગ્ન જ ન કરવા હોય અને તમારા લગ્ન થાય નહી આ બંને વસ્તુમાં આમ તો જમીન આસમાન નો ફર્ક છે. પુરુષ વાંઢો રહી જાય તો ઘણી વાર હાંસી પાત્ર બને છે જ્યારે સ્ત્રી વાંઢી રહી જાય એ દયા પાત્ર બને છે. સ્વઈચ્છા થી ન પરણેલી સ્ત્રી ઓ મોટા ભાગે સમાજ સેવા કે ધાર્મિક પ્રવૃતિ માં પોતાની જાત ને ઓગાળી ધ્યે છે. પરંતુ પોતા ની જીદ ને લીધે કુંવારી રહી ગયેલી સ્ત્રી ઓ ના વૈજ્ઞાનિક કારણો શું હોઈ શકે ?

પ્રથમ કારણ :- શહેર નો મોહ !

 ‘મારે તો રાજકોટ ની બહાર જવું જ નથી !’ ‘મને અમદાવાદ સિવાય દમ ઘુંટાય !’ ‘મુંબઈ ની બહાર ના પરણાય મરી જવાય !’ લગભગ દરેક મોટા શહેર માં જુવાન થનારી કન્યા ઓ આવી અવળી જીદે ચડી જાય છે. અલી ઘેલી ! પરણવાનું વ્યક્તિ સાથે છે કે શહેર ના બોર્ડ સાથે ! ચર્ચ ગેટ વાળી કન્યા ને કાંદીવલી માં નથી પરણવું તો નરોડા વાળી ને ચાંગોદર નથી જવું અને કાલાવડ રોડ વાળી ને ગાંધીગ્રામ માં નથી પરણવું. બોલો લ્યો ... શહેર નો છે એટલો મોહ પાત્ર માં રાખો તો એ જ્યાં હશે ત્યાં તમને સ્વર્ગ જેવું લાગશે. તમામ કન્યા ઓ મેટ્રો સીટી તરફ મીંઢોળ બાંધી ને દોડી રહી છે. એ જોતા તો એમ લાગે છે આવનારા વર્ષો માં ગામડા માં જન્મવું એ અભિશાપ થઈ જશે. કન્યા ઓ ની આ ઘેલછા ગામડા ઓ ને સ્મશાન બનાવ્યે પૂર્ણ થશે કે શું ?

બીજુ કારણ : 'હજી તો દિકરી નાની છે.'

 સ્ત્રી આમ તો કદી મોટી ઉંમર ની હોતી જ નથી. પરંતુ આ વાક્ય કેટલીક સ્ત્રી ઓ પિસ્તાલીસ કે સાંઈઠ વર્ષ ની થાય ત્યાં સુધી પ્રમાણિકતા થી પકડી રાખે છે. કેટલાક માતા પિતા સારા ઘર નું માગું આવે ત્યારે વાત આગળ ચલાવ્યા વિના સીધુ જ રોકડું પરખાવે છે કે 'અમારી દીકરી તો હજી ભણે છે.' અલ્યા ભઈ તો અમારો ગગો કાંઇ તમારી ગગી ના ભણવા ના ચોપડા ફાડી નાંખે એવો લાગે છે ? અમારૂ ખાનદાન કાંઈ સાવ નિરક્ષર થોડું છે ? પાપા ની પરી પાપા ને જ નાનકડી લાગે છે. પપ્પા ક્યારેક દીકરી ની ફેસબુક કે ઇન્સ્ટા ની પોસ્ટ પણ વાંચવા નો સમય કાઢો. સત્ય સમજાઈ જશે કે ગગી ને આવતી કાલે જ વળાવી દેવી જોઈએ. બહુ નાની ગણ્યા કરશો તો પછી એ કદી 'નાની' નહી બને હો !

ત્રીજુ કારણ : 'બાપ રે ! જોઇન્ટ ફેમેલી છે !'

 'મુરતીયા નું આઠ જણા નું કુટુંબ છે અને એમાં સૌ થી નાની વહુ ના થવાય.' બોલો હવે આ બેન બા ની ચોઈસ માટે આપણે રાશન કાર્ડ પર કાપ મૂકવાનો ? 'અમારે તો આગળ પાછળ કોઈ ના હોય એવો વરરજો શોધવો છે.' બેન તો અનાથ આશ્રમ બાજું ધ્યાન દોડાવો. સો એ પાંચ ફેમેલી હવે સંયુક્ત કુટુંબમાં માંડ રહે છે. વડીલોની હૂંફ અને આશિર્વાદ તમામ કપલ ને જોઈએ છે પરંતુ વડીલો કોઈને નથી જોતા ! પોતા ના નવજાત શિશુ ની પ્રોપર સંભાળ માટે માતા પિતા કેર ટેકર તરીકે બધા ઈચ્છે છે. પરંતુ એ માતા પિતા ની કેર ટેક બહુ ઓછા કરે છે. જોઇન્ટ ફેમેલી માં નહી પરણવાની જીદ કરીને કુંવારી બેઠેલી કન્યા ઓ પાછી પોતાના ત્રણેય ભાઈ ઓ અને ભાભી ઓ સાથે જ રહેતી હોય છે. આને કહવાય વિકાસ ...!

ચોથું કારણ : ‘આઈ વોન્ટ ફ્રીડમ !’

 'મને તો કોઇ ની અંડર માં જીવવુ જ નથી. આઈ એમ અ ફ્રી બર્ડ. આઈ વોન્ટ ફ્રિડમ.' આવા વાક્યો પચ્ચીસ વરસે કહેનારી કેટલીય યુવતી ઓ પિસ્તાલીસ પછી સાઈકેટ્રીસ ની ડિપ્રેશન ની દવા લેતી નજરે પડે છે. ફ્રી બર્ડ ની જીંદગી માં થી બર્ડ નીકળી જાય છે. અમુક કન્યા ઓ પશ્ચિમ ની જીવન શૈલી ને પૂર્વ માં જીવી લેવા તલપાપડ હોય છે. જવાબદારી શબ્દ જ જેને બાણ શૈયા જેવો લાગતો હોય તેવા ઘણા ને વર્ષો પછી 'શૈયા' જ બાણ જેવી લાગવા માંડે છે. ફ્રિડમ ની સગલી થા માં બેન ! નબળુ પાતળુ ગોતી ને ગોઠવાઈ જા. તું નસીબદાર હોઇશ તો તારા પગલે વર ને કેનેડા કે યુ.એસ. ના વિઝા મળી જાશે તો પછી ફ્રિડમ ના સ્વીમીંગ પુલ માં એ'ય ને આજીવન ધુબકા માર્યા કરજે ...! સ્વચ્છંદતા ને સ્વભાવ ન બનાવાય બેબલી. દુષણો નું સ્વચ્છતા અભિયાન કરી શકે એવો સાવરણો ક્યાંય માર્કેટ માં નથી મળતો. પરણી જા બાઈ નહીંતર આગળ આવશે એકલતા ની ખાઈ.

પાંચમું કારણ - પાતળી આર્થિક પરિસ્થિતિ

 હવે ની છોકરી ઓ તો મુરતીયો જોવા આવે ત્યારે જ માઈક્રો ઓબ્ઝરવેશન કરી લ્યે છે. એ કઈ ગાડીમાં આવ્યો ? તેની પાસે ક્યો મોબાઈલ છે ? આ ભૂરો મને MI નો મોબાઈલ તો ગીફ્ટ નહી આપે ને ? મારે તો આઇ ફોન જ જોઈએ. (પછી ભલે ને મારા બાપુજી ના ઘરે કોઇ ની આઇ ફોન ની ત્રેવડ ન હોય તો'ય !) છોકરા ના ઘર ના સોફા પર થી તેની માનસિકતા ન મપાય બેન ! શક્ય છે કે એ અત્યારે પરિવાર મધ્યમ વર્ગ નો છે પરંતુ તારા પગલા થશે અને તું જો કરકસર થી ઘર ચલાવશે તો પાંચ વરસ માં સૌ સારા વાના થશે. બાકી માત્ર બેંક - બેલેન્સ, મોંઘી ગાડી અને મોટા બંગલા જોઈ ને હરખે હરખે પરણનારી કેટલીય કન્યા ઓ ને ફાઇવ સ્ટાર બંગલા માં દવા પીવા ના દિવસો આવ્યા છે. માટે છોકરો કાંડા વાળો હોય, તને સદ્દગુણી લાગે અને તારા દિલ માં તેને જોઈ ને ઘંટડી વાગે તો આર્થિક પરિસ્થિતિ ને ગોળી મારજે બેન ! વર કન્યા નો એક બીજા પર નો ભરોસો મજબુત થશે તો કોઈ પણ પરિસ્થિતિ માં થી રસ્તો મળશે જ ! આગે બઢો.

છઠ્ઠું કારણ - સામ સામુ નથી કરવું.

 કેટલીક કન્યા ઓ નું આ કારણ પ્રમાણ માં વ્યાજબી લાગે છે. ક્યારેક આ ક્રુર ભાસે છે. ભાભી રીટર્ન થાય એટલે વગર વાંકે નણંદ બા પણ પરત મોકલી દેવાય છે. સંબંધો ની આ મીરર ઇફેક્ટ ને લીધે ઘણા પરિવારો ટક્યા પણ છે અને તૂટ્યા પણ ...!

સાતમું કારણ : ભણેલો જોઈએ !

કેટલીક કન્યા ઓ સરકારી નોકર ને જ પરણવા ની પ્રતિજ્ઞા કરી બેસતી હોય છે. કલેક્ટર કે કમિશ્નર ને વરવા ના સ્વપ્ન જોનારી પછી સરકારી બેંક ના પટ્ટાવાળા નું મંગળ સૂત્ર પહેરે છે. ઘણી કન્યા ઓ “પતિ એ જ પરમેશ્વર” નહીં પરંતુ “પે સ્લીપ એ જ પરમેશ્વર” સૂત્ર ને જીવન ભર વળગી રહે છે.

 ટૂંક માં કન્યા ઓ પાસે ન પરણવા ના આજે આવા એક હજાર બહાના હોઈ શકે. પરણવા નું એક જ કારણ પુરતું છે કે સુખી થાવા કરતાં કોઈ ને સુખી કરવા માટે પરણવું જરૂરી છે. સમય સર પરણી જાવ બેન બા નહીંતર પછી આંટી થઈ જશો.

કલ્પેશ રાવલ

પત્રકાર - સંપાદક